AUTONOMIE ~ KAN IK HET ZELF?

In januari startte ik een nieuwe serie Switch Tips over werkgeluk en vroeg ik me af: ‘Hoe gelukkig ben jij in je werk?’ Ik schreef over 8 geluksfactoren, waarvan ik deze maand de eerste drie verder uitwerk: Autonomie, Verbondenheid/Relaties en Competenties. Het verhaal over Sandra geeft aan, hoe belangrijk deze zijn.

Sandra is verkoopadviseur in een woonwinkel. Ze is goed in haar werk, klanten mogen haar graag, door haar enthousiasme en leuke woontips. Haar leidinggevende geeft haar echter weinig vrijheid en ze ervaart jaloezie bij haar collega’s, die wat minder succesvol zijn. Sandra haar motivatie en enthousiasme nemen af en ze komt vermoeid thuis. Haar partner ziet toevallig een leuke vacature voor een groot warenhuis. Sandra solliciteert en wordt aangenomen. Ze wordt verantwoordelijk voor de afdeling van de woonaccessoires en krijgt alle vrijheid. Met de collega’s wordt veel gelachen en ook serieuze zaken worden met Sandra gedeeld. Ze ervaart enorm veel plezier in haar werk en heeft ’s avonds nog genoeg energie over om andere dingen te doen.

Heeft werkplezier met autonomie te maken?

Edward Deci en Richard Ryan (beide psychologen) hebben veel onderzoek gedaan op het gebied van motivatie. Hoe krijg je iemand méér gemotiveerd om iets te doen? Ze zijn de bedenkers van de zelfdeterminatietheorie. Ze maken een verschil tussen autonome (intrinsieke) motivatie; je doet iets met een echt gevoel van interesse en plezier, je wilt het zelf ook graag doen. Bij gecontroleerde (extrinsieke) motivatie doe je iets om een beloning (salaris, goed cijfer, e.d.) te krijgen of een straf te ontlopen. Je voelt je onder druk gezet en verplicht om datgene te doen, wat er gevraagd wordt. Het zal geen verbazing wekken dat de autonome intrinsieke motivatie, waarbij je echt plezier hebt in wat je doet, het hoogste scoort.

Verder ontdekte Richard Ryan dat extrinsieke motivatie toch ook een bijdrage kan leveren als je de waarde begrijpt van de activiteiten die gedaan moeten worden.  Als je dit integreert in je doen en laten, levert dit ook een belangrijke bijdrage aan je autonome situatie.
Daarnaast is het belangrijk om je competenties in te kunnen zetten. Je doet de dingen die je (goed) kunt, hierdoor voel je je zelfverzekerd en effectief.
Verbondenheid is naast autonomie en competenties de derde behoefte. Je hoort erbij, je hebt het gevoel dat er om je gegeven wordt en je zorgt ook voor anderen. Iedereen behoort tot verschillende groepen die belangrijk voor je zijn. Bedenk maar eens tot welke groepen je zoal behoort en of je je hier ’thuis voelt/erbij hoort’.
Het is aan de werkgever om deze basisbehoeften te ondersteunen, zodat er op het werk optimale resultaten worden bereikt 😊.

Meer zien? In dit filmpje wordt de zelfdeterminatietheorie (relatie, competentie en autonomie) ook uitgelegd.

Autonomie, competentie en relatie; het verhaal over Sandra

In de woonwinkel waar Sandra werkt, wordt een beroep gedaan op haar competenties; ze is goed in haar vak. Hoewel ze intrinsiek gemotiveerd is, ervaart ze weinig vrijheid. Keuzes worden voor haar bepaald en gemaakt. Sandra heeft geen leiding of sturing nodig van bovenaf, ze kan zelfstandig projecten oppakken en uitvoeren, maar dit wordt haar niet gegeven. Er is een sterke sturing vanuit haar leidinggevende. Ook voelt ze weinig verbondenheid met haar collega’s; ze voelt jaloezie, vanwege haar populariteit onder de klanten, laten haar collega’s haar links liggen. Ze hoort er niet echt bij.
In het warenhuis krijgt Sandra alle vrijheid die ze nodig heeft. Ze bepaalt hoe de ruimte ingericht wordt, waar reclame-items liggen en heeft invloed op de inkoop. Ze doet waar ze goed in is (competenties; ik kan het) er is een fijne sfeer onder de collega’s; zaken worden gedeeld en ze hoort er echt bij. Nu er autonomie, competentie en een goede relatie is, floreert Sandra; ze is zeer gemotiveerd op haar werk en komt energiek thuis.